Coraz więcej państw europejskich wprowadza miejscowo strefy niskiej emisji, czyli Low Emission Zones (LEZ), lub zerowej emisji, czyli Zero Emission Zones (ZEZ). Mają one ograniczyć ruch pojazdów spalinowych zanieczyszczających środowisko, a dzięki temu poprawić jakość powietrza w miastach. Dowiedz się, gdzie występują strefy czystego transportu i kto może do nich wjechać.
Czym są strefy czystego transportu?
Strefa czystego transportu to obszar, w którym obowiązują ograniczenia ruchu pojazdów najbardziej zanieczyszczających środowisko naturalne. Celem wytyczenia stref w dużych miastach jest zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza, zwiększenie bezpieczeństwa pieszych i ograniczenie hałasu.
W strefach czystego transportu mogą poruszać się wyłącznie pojazdy spełniające normy określone przepisami lokalnymi. Typy pojazdów dopuszczonych do ruchu w strefie oraz dozwolone pory poruszania każde państwo lub miasto ustala indywidualnie. Wjazd do strefy czystego transportu nieuprawionym pojazdem grozi otrzymaniem wysokiego mandatu.
Jakie są rodzaje stref czystego transportu?
Strefy czystego transportu dzielą się na dwie kategorie. Są to strefy niskiej emisji spalin oraz strefy zerowej emisji spalin. Strefy niskiej emisji, czyli Low Emission Zones (LEZ), ograniczają ruch spalinowych pojazdów wysokoemisyjnych. Strefy zerowej emisji spalin, czyli Zero Emission Zones (ZEZ), zezwalają natomiast wyłącznie na ruch pojazdów zelektryfikowanych.
Większość ze stref czystego transportu w Europie to strefy niskiej emisji (LEZ). Działają one już w kilkunastu krajach Starego Kontynentu. Powstają zwłaszcza w dużych miastach i ważnych ośrodkach turystycznych. Strefy zerowej emisji spalin stanowią jeszcze rzadkość, a jeśli się je spotyka, dotyczą niewielkiego obszaru miasta, np. ścisłego centrum.
Strefy czystego transportu - jakie nazwy obowiązują?
Strefy czystego transportu określane jako Low Emission Zones (LEZ) w różnych krajach mają lokalne nazwy. Warto je znać, ponieważ to one najczęściej pojawiają się na znakach strefy czystego transportu w konkretnych miastach. Jeśli planujesz prowadzić auto za granicą, zwracaj uwagę na te określenia:
- Umweltzonen (Niemcy)
- Zona a Traffico Limitato (Włochy)
- Clean Air Zones (Wielka Brytania)
- Zone à Circulation Restreinte (Francja)
- Milieuzones (Niderlandy)
- Lage-emissiezone (Belgia)
- Miljøzone (Dania)
- Miljözon (Szwecja)
- Lavutslippssone (Norwegia)
Jak sprawdzane są auta w strefach czystego transportu?
W strefach niskiej emisji (LEZ) i strefach zerowej emisji spalin (ZEZ) mogą poruszać się wyłącznie pojazdy określone w przepisach dotyczących konkretnego obszaru. Powinny być oznaczone specjalnymi naklejkami homologacyjnymi umieszczonymi na przedniej lub tylnej szybie pojazdu. Aby otrzymać homologację, zazwyczaj trzeba zarejestrować pojazd w systemie wybranej strefy i wnieść stosowną opłatę.
W niektórych strefach czystego transportu niedozwolone pojazdy namierzane są automatycznie po przekroczeniu granicy strefy. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu systemu kamer połączonych z bazami danych rejestracyjnych. W pozostałych przypadkach mandaty wystawiają kontrolerzy strefy.
Gdzie w Europie są strefy czystego transportu?
Strefy czystego transportu w Europie działają aktualnie w 15 państwach europejskich. Najczęściej obejmują centra dużych miast, ale mogą także dotyczyć całych mniejszych miejscowości lub konkretnych dróg. Najwięcej LEZ stworzono do tej pory w Niemczech, Francji, Włoszech, Niderlandach i Wielkiej Brytanii. Nie są one popularne w Środkowo-Wschodniej Europie, choć pierwsze strefy zaplanowano tam na 2024 rok (np. w Krakowie i Warszawie). Gdzie konkretnie trzeba uważać na ograniczenia wjazdu do stref czystego transportu? Sprawdź listę:
- Austria - autostrada A12 w Tyrolu, Burgenland, Graz, Niederösterreich, Oberösterreich, Steiermark, Wiedeń
- Belgia - Antwerpia, Bruksela, Gandawa, Region Waloński
- Czechy - Praga
- Dania - Aalborg, Aarhus, Kopenhaga, Frederiksberg, Odense
- Finlandia - Helsinki
- Francja - Aix-Marseille-Provence, Bordeaux, Clermont-Ferrand, Grenoble, Lyon, Nancy, Paryż, Saint-Etienne, Lille, Lyon, Montpellier Méditerranée Métropole, Nicea, Reims, Rouen, Strasburg, Tuluza
- Grecja - Ateny, Saloniki
- Hiszpania - Alcobendas, Badalona, Barcelona, Cordoba, Madryd, Sevilla, Saragaossa
- Niderlandy - Amsterdam, Arnhem, Breda, Delft, Haga, Eindhoven, Haarlem, Leiden, Maastricht, Rijswijk, Rotterdam, Tilburg, Utrecht
- Niemcy - Aachen, Asperg, Augsburg, Berlin, Bietigheim-Bissingen, Bochum, Bonn, Bottrop, Brema, Castrop-Rauxel, Darmstadt, Dinslaken, Dortmund, Duisburg, Düsseldorf, Eschweiler, Essen, Frankfurt, Freiberg am Neckar, Freiburg, Gelsenkirchen, Gladbeck, Hagen, Halle (Saale), Hamburg, Hannover, Heidenheim, Heilbronn, Herne, Herrenberg, Herten, Ingersheim, Kolonia, Kornwestheim, Krefeld, Langenfeld, Lipsk, Leonberg, Limburg, Ludwigsburg, Magdeburg, Mainz, Mannheim, Marburg, Markgröningen, Möglingen, Mönchengladbach, Mühlacker, Mülheim, Monachium, Münster, Neu-Ulm, Neuss, Oberhausen, Offenbach, Osnabrück, Overath, Pforzheim, Pleidelsheim, Recklinghausen, Regensburg, Remscheid, Remseck, Reutlingen, Schramberg, Siegen, Stuttgart, Tamm, Zagłębie Ruhry, Nordrhein-Westfalen, Tübingen, Ulm, Wiesbaden, Wuppertal
- Norwegia - Bergen, Kristiansand, Oslo
- Portugalia - Lizbona
- Szwecja - Göteborg, Helsingborg, Lund, Malmö, Mölndal, Sztokholm, Umea, Uppsala
- Wielka Brytania - Aberdeen, Bath, Birmingham, Bradford, Brighton, Bristol, Dundee, Edynburg, Glasgow, Manchester, Leicester, Londyn, Newcastle, Norwich, Nottingham, Oxford, Portsmouth, Sheffield, York
- Włochy - Altopascio, Aosta, Bolonia, Bolzano, Bressanone, Calenzano, Campi Bisenzio, Capannori, Carrara, Empoli, Ferentino, Florencja, Galluzzo, Genua, Livorno, Lucca, Mediolan, Mont Blanc (tunel), Neapol, Palermo, Parma, Perugia, Ponte San Giovanni, Pordenone, Prato, Rzym, Sesto Fiorentino, Terni, Trento, Turyn, Viareggio, Verona
Jakie samochody mogą wjechać do stref czystego transportu?
Ogólna zasada mówi, że strefy czystego transportu powinny być wolne od pojazdów emitujących największe ilości szkodliwych zanieczyszczeń. Szczegółowe kryteria lokalnych stref biorą pod uwagę przede wszystkim wpływ na środowisko i spełnianie europejskiego standardu emisji spalin. Przeważnie niemile widziane są w Low Emission Zones pojazdy napędzane silnikami dieslowskimi, a także samochody bez filtrów cząstek stałych.
Jakie samochody mogą wjeżdżać do LEZ? Przede wszystkim pojazdy niskoemisyjne i bezemisyjne (np. elektryczne, zasilane wodorem). Niektóre strefy czystego powietrza dopuszczają także najnowsze pojazdy benzynowe z katalizatorami trójfunkcyjnymi, samochody spełniające normy Euro 4 lub Euro 5, a także z instalacją CNG.